บ่อน้ำตื้นคืออะไร? รู้จักแหล่งน้ำใกล้บ้านที่ใช้งานได้จริง
“บ่อน้ำตื้น” คือหนึ่งในวิธีจัดหาน้ำใช้ที่คนไทยคุ้นเคยกันมานาน โดยเฉพาะในพื้นที่ชนบทหรือเขตเกษตรกรรม แต่หลายคนอาจยังไม่รู้ว่าจริง ๆ แล้ว บ่อน้ำตื้นคืออะไร และแตกต่างจากบ่อน้ำบาดาลลึกอย่างไร บทความนี้จะพาไปทำความเข้าใจแบบง่าย ๆ พร้อมข้อมูลที่ควรรู้ก่อนตัดสินใจขุดบ่อน้ำตื้น
บ่อน้ำตื้นคืออะไร?
บ่อน้ำตื้น คือ บ่อน้ำที่ขุดลงไปในดินระดับความลึกประมาณ ไม่เกิน 15 – 30 เมตร เพื่อให้เข้าถึงน้ำใต้ดินที่อยู่ใกล้ผิวดินมากที่สุด บ่อน้ำประเภทนี้มักพบในพื้นที่ที่มีชั้นน้ำบาดาลอยู่ตื้น และมีระดับน้ำใต้ดินค่อนข้างสูง
ต่างจาก บ่อบาดาลลึก ที่ต้องเจาะลึกหลายสิบถึงร้อยเมตร บ่อน้ำตื้นสามารถขุดด้วยแรงงานคนหรือเครื่องจักรขนาดเล็ก และมีต้นทุนต่ำกว่ามาก
แหล่งน้ำของบ่อน้ำตื้นมาจากไหน?
น้ำที่อยู่ในบ่อน้ำตื้นส่วนใหญ่คือ น้ำซึมจากฝน ที่ตกลงบนพื้นดิน แล้วไหลซึมสะสมในชั้นดินหรือทรายด้านบน เป็นแหล่งน้ำที่เกิดจากธรรมชาติ ไม่มีแรงดันใต้ดินมากนัก จึงมักใช้วิธีตักน้ำหรือใช้ปั๊มดูดแรงดันต่ำในการนำน้ำขึ้นมาใช้
ข้อดีของบ่อน้ำตื้น
- ต้นทุนต่ำ ขุดง่าย ไม่ต้องใช้เครื่องมือหนัก
- เข้าถึงง่าย เหมาะกับพื้นที่ชนบทหรือสวนเกษตรขนาดเล็ก
- ซ่อมแซมง่าย หากมีปัญหาสามารถดำเนินการได้เอง
ข้อเสียของบ่อน้ำตื้น
- คุณภาพน้ำไม่แน่นอน เสี่ยงต่อการปนเปื้อนจากสารเคมีหรือสิ่งปฏิกูล
- ปริมาณน้ำไม่คงที่ โดยเฉพาะในฤดูแล้ง ระดับน้ำอาจลดลงจนใช้ไม่ได้
- อายุการใช้งานสั้นกว่า เมื่อเทียบกับบ่อบาดาลลึก
การดูแลรักษาบ่อน้ำตื้น
- ควรมีฝาปิดปากบ่อให้มิดชิด ป้องกันสิ่งสกปรกและสัตว์ตกลงไป
- ตรวจคุณภาพน้ำอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะหากใช้น้ำเพื่อบริโภค
- ล้างบ่อปีละครั้งหรือเมื่อสังเกตว่าน้ำมีสีหรือกลิ่นผิดปกติ
- หลีกเลี่ยงการปล่อยน้ำเสียหรือของเสียใกล้บริเวณบ่อ
สรุป
บ่อน้ำตื้น เป็นแหล่งน้ำที่เหมาะสำหรับพื้นที่ที่มีระดับน้ำใต้ดินสูงและต้องการใช้น้ำแบบประหยัด ง่ายต่อการขุดและดูแล แต่ก็ควรใช้อย่างระมัดระวังเพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาด้านสุขอนามัย หากวางแผนใช้น้ำในระยะยาว ควรพิจารณาคุณภาพและความปลอดภัยเป็นหลัก
